Bu hafta, "İşçinin ölümü halinde kıdem tazminatı alınabilir mi? Koşulları nelerdir? Ölüm tazminatı nedir? Kimler alabilir?" sorularına cevap arayacağız.
Bilindiği üzere; 4857 sayılı iş kanunu 120.maddesi gereğince 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesi hariç diğer maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
İşte bu yürülüğü devam eden 14 üncü madde kıdem tazminatını düzenlemektedir.
Buna göre her çalışılan bir yıl için işverence işçiye 30 günlük brüt ücreti tutarında Kıdem Tazminatı adıyla bir tazminat ödenir.
Kıdem tazminatı için işçinin iş kanununa tabi ve aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışmış olması gerekmektedir. Mülga 1475 sayılı iş kanununun yürürlükte kalan tek maddesi olan 14 üncü maddesine göre, iş akdinin kanunda belirtilen fesih hallerinden birine dayalı olarak veya işçinin ölümü ile sona ermesi gereklidir.
Burada bahse konu fesih halleri ise kanunda özetle;
İşçinin iş akdi, işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmişse,
İşçi, sağlık sebepleri ya da işverenin ahlak veya iyi niyet kurallarına aykırı hareketleri gibi haklı bir nedene istinaden veya zorlayıcı sebepler nedeniyle işi bırakmış ise,
İşçi, askerlik görevi için işten ayrılmışsa,
İşçi emekliliğe hak kazanmış ya da emeklilik için gerekli prim gün sayısı ile sigortalılık süresini doldurmuş ise,
İşçi evlendikten sonra 1 yıl içerisinde işi bırakmışsa ya da İşçi vefat etmiş ise yasal mirasçıları için kıdem tazminatı talep hakkı doğar.
Görüldüğü gibi kanunda açıkça ifade edildiği üzere işçinin ölümü halinde yasal mirasçılar için kıdem tazminatı hakkı doğar.
Buna göre en az bir yıl çalışmış olmak koşuluyla işçi, iş akdi devam ederken vefat etmişse kıdem tazminatı doğacaktır. Doğan kıdem tazminatı yasal mirasçılar lehine miras payları oranında hak oluşturur. Ödenecek tazminat miktarı bir aylık brüt ücret tutarında ve herhangi bir üst sınır belirlenmeksizin ödenecektir.
Burada işçinin ölüm sebebinin ne olduğunun kıdem tazminatı ödenmesi açısından önemi yoktur.Veraset belgesi ile birlikte yasal mirasçıların işverene başvurması yeterlidir.
Ölen işçinin kıdem tazminatını işveren ödemezse yasal mirasçılar kıdem tazminatı için İş Mahkemesi’ne dava açma hakkına sahiptirler.
Kıdem tazminatı talep edilmesi için zamanaşımı süresi 10 yıl iken 4857 sayılı yasaya 12.10.2017 tarihinde eklenen ek bir madde ile 5 yıla düşürülmüştür.
İşçinin iş akdi devam ederken ölümü halinde doğan bir diğer tazminatta Borçlar Kanunu 440. madde gereğince düzenlenmiş bulunan ölüm tazminatıdır. Buna göre işveren işçinin eşi ve ergin olmayan çocuklarına bunlar yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere ölüm tarihinden başlamak üzere bir aylık, eğer hizmet ilişkisi beş yıldan daha uzun sürmüşse iki aylık ücret tutarında ödeme yapmakla yükümlüdür.
Ölüm tazminatı talep edilmesi için işçinin belirli bir süre çalışma şartı yoktur. İşçi 1 gün bile çalışmış olsa Borçlar Kanununda düzenlenmiş olan ölüm tazminatını alacaktır. Oysa yukarda ifade ettiğimiz üzere kıdem tazminatı talep edebilmek için en az bir yıl çalışmış olmak koşulu vardı. Kısaca, ölüm tazminatı talep etmek için iş sözleşmesinin işçinin ölümü nedeniyle sonra ermiş olması yeterlidir.
Emek ve alınteri kutsaldır. Dolayısıyla iş barışı için işçinin emek ve alınterine saygı gösterilmesi şarttır.
Sağlıcakla.