Akın Üner

20 Ocak'tan 30 Ocak'a Bir Yol Gider

Akın Üner

Samsun tarihine imzasını atmış günler vardır, 19 Mayıs 1919 bunlardan en birincisidir. Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk bu tarihte Samsun'dan Anadolu'ya çıkarak milli mücadele hareketini başlatmıştır. Her yıl bu tarihi coşkuyla kutlarız.

20 Ocak 1989 tarihi de şehir hafızasına kazınmış acı bir gündür. Malatya deplasmanı için karlı bir koş günü yola koyulan Samsunspor kafilesi, korkunç bir trafik kazası geçirmişti. Bu yolculuk, maalesef Teknik Direktör Nuri Asan, futbolcular Muzaffer Badalıoğlu,Zoran Tomić ve Mete Adanır ile otobüs şoförü Asım Özkan için "son deplasman" olmuştu.

Her sene 20 Ocak tarihi Samsunlular için bir hüzün ve acı günü olarak hatırlanıyor.

*

Allah rahmet eylesin.

*

Bir de 30 Ocak tarihi var ki bu tarih en azından Samsunluların büyük bir bölümü için hüzünlü bir yıl dönümüdür.

İsviçre'nin Lozan şehrinde toplanan uluslararası komisyon, 30 Ocak 1923 günü imzalanan bir protokolle 550 bin kadar Balkan Türkü ile 1.200.000 kadar Anadolu kökenli Ortodoks'un zorunlu takasına karar vermiştir.

Mübadele adını verdiğimiz bu takastan en çok etkilenen şehirlerden birisi de Samsun'dur.

Kentimizin eski sakinlerinden on binlerce Ortodoks Yunanistan'a gönderilirken onların yerine on binlerce Müslüman Balkan Türkü "mübadil" olarak Samsun'a yerleştirilmiştir.

*

Mübadele acı bir olaydır. Yüzbinlerce insan, doğup büyüdüğü toprakları, atalarının mezarlarını, ibadet ettikleri camileri orada bırakmıştır.

Binlercesi göç yollarında ölmüştür.

Mübadele gemilerinde salgın hastalıklar nedeniyle yaşamlarını kaybedenler, kefensiz denize atılmışlardır.

Nice bebek anasının koynundan, nice ana baba evladının kollarından alınıp Ege'nin ve Karadeniz'in soğuk sularına bırakılmıştır.

Bu nedenle mübadiller 30 Ocak tarihini hüzünle yadeder.

*

Samsun Mübadele Derneği, her sene 30 Ocak tarihine en yakın Pazar günü denize karanfil bırakma töreni yapıyor.

Karanfiller, mübadele gemilerinde ve göç yollarında yaşamını yitirenlerin sembolü aslında.

Karanfilin seçilmesinin de özel bir anlamı var; acıklı bir aşk öyküsüdür, birkaç güne onu da köşemizden yazarız.

*

Bu yılki etkinler, 26 Ocak Pazar günü Samsun Büyükşehir Belediyesi çok amaçlı salonda bir kahvaltıyla başlıyor. Aynı gün saat 13:00'da Tütün İskelesinde denize karanfiller bırakılıyor.

Ayrıntıları Samsun Mübadele Derneği'nin sosyal medya hesaplarında bulabilirsiniz.

*

Peki, "20 Ocakla, 30 Ocak arasında iki hüzün gününün birbirine yakın olması hariç başka bir ilişki var mı?" diye soracak olursanız, var elbette!

Samsun bir göç kentidir. Haliyle Ordulusu, Rizelisi, Trabzonlusu derken birçok komşumuzun ata toprakları başka diyarlarda.

Doğal olarak (her ne kadar çocukları Samsunsporlu olsa bile) bir kısmı başka kentlerin spor kulüplerine gönül vermiştir.

Saygı duyarız.

Ancak şurası bir gerçek, mübadil Samsunluların gidecek başka yurtları yok.

Onlar sonsuza kadar Samsunlu!

Aris Selanik'i, Olimpiyakos'u, AEK'yı filan tutacak halleri yok ya!

Samsunlu mübadillerin gönülleri Ocak ayında iki defa yanar:

20 Ocakta trafik kazasında vefat eden Samsunsporlular için.

30 Ocakta ise göç yollarında kaybettikleri karanfilleri için.