Akın Üner

89 HAVASI

Akın Üner


Ben de istemez miyim, çiçek böcek yazayım? Futboldan, TV dizilerinden, şarkılardan, mahalledeki dedikodulardan dem vurayım?

Sevgili üstat Ragıp Göker'in klasikleşen bağlacını kullanmanın tam sırası:
Ve fakat: 

Bir ay sonra yerel seçim var, klavyenin başına oturunca ister istemez seçim sandığı kokan yazılar dökülüyor tuşlardan.
*
Ekonomik kriz ve iktidar yorgunluğu gibi gerekçelerle muhalefetin tüm dağınıklığına rağmen sandıktan itiraz seslerinin yükseleceği bir tablo bekleyenler hiç de az değil.
Bu durumu 89 seçimlerine benzeten epey analiz okuyorum.
Biz o tarihlerde yeni yetme gençlerdik. 12 Eylülün atmosferi de henüz dağılmadığı için apolitik bir nesil olarak yetişmiştik.
Tek başına iktidar olan ANAP ve onun karizmatik lideri rahmetli Özal'ın tek tabanca ülkeyi yönettiği günlerdi.
Velakin artan ekonomik sorunlar ve yolsuzluk iddiaları nedeniyle çatlak sesler yükseliyordu.
Sandıklar açıldı, birçok yerde SHP'li adaylar seçimleri kazandı.
*
89 havası sezinleyenler, benzer bir sonuç olabilir diyor ya, ben emin değilim.
Memleketi saran atmosfer benziyor bile olsa siyasal tablo aynı değil.
O yıllarda ANAP'ı zorlayan Demirel gibi güçlü bir figür ve DYP gibi yükselişte olan bir alternatif sağ parti vardı. Rahmetli Erbakan ve Türkeş'in partileri de henüz güç kazanmamıştı.
Soldaki dağınıklık benziyor aslında, Ecevit'in DSP'si bir bölen olmakla suçlanıyordu ama o günlerde HDP'nin türevi olan siyasi akım sandığın bir aktörü değildi.
Bugünkü iktidar ise Cumhur İttifakı şemsiyesi altında birleşmiş durumda, onunla aynı havuzdan beslenen alternatifler ise 89'daki Demirel rüzgarını estirmekten oldukça uzak görünüyor.
Haliyle ülke genelinde siyasi havayı kökten sarsacak bir sonuç çıkaracak bir dip dalgası hissedilmiyor.
Sonuçların 89'dan ziyade 2019'u andırması bile Muhalefet için başarı sayılmalı.
*
Merak edip baktım, 89'da Samsun'da ne olmuştu diye:
Rahmetli Muzaffer Önder % 38 ile seçilmiş.
DYP adayı % 33 ile ikinci gelmiş.
Yani 89 rüzgarı, Samsun'da yerel iktidarı değiştirecek kadar güçlü esmiş.
Ancak o dönem ANAP adayının % 13 aldığını, Refah Partisinin % 6, DSP'nin % 4 ve MHP'nin ise %3 ile varlık gösterdiğini hatırlayalım.
Aslında Samsun'da sosyolojik tablo pek değişmiş sayılmaz.
Toplayın DYP, ANAP ve MHP'nin oyunu, % 49 ediyor.
89'dan farklı olarak kırsal ilçeler ve köyler de oy kullanıyor. Buralarda da seçmen profili belli...
Demek ki 89 ile aynı koşullar olsa bile Samsun özelinde Cumhur İttifakının oy oranının yüzde 50 sınırını aşabileceği sonucu çıkıyor.
*
Peki, 89 ya da 2019 yerel seçimlerine benzer bir hava oluşur mu diye sorarsanız, benim fikrimce her seçim farklıdır.
Kabul: Tarihi istatistikler bir fikir verir, "tarih de tekerrürden ibaret" derler.
Lakin her seçimin kendisine özgü koşulları vardır.
Sonucu 89 değil, 2024 havası belirler.