Orta Karadeniz Bölgesi'nde (Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat) coğrafi işaret tescilli ürün sayısı 81'e ulaştı.
Orta Karadeniz Bölgesi'nde coğrafi işaret tesciline sahip ürünlerin önemli bir bölümü gastronomi ile ilişkilendirilebiliyor. İlk üçte sırasıyla 'yemekler ve çorbalar', 'fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar' ile 'işlenmiş ve işlenmemiş meyve ve sebzeler ile mantarlar' ürün grupları bulunuyor. Diğer ürünler ise 'halılar, kilimler ve dokumalar dışında kalan el sanatı ürünleri', 'dokumalar', 'çikolata, şekerleme ve türevi ürünler', 'halılar ve kilimler', 'işlenmiş işlenmemiş et ürünleri, 'bal', 'peynir' gibi ürün gruplarında yer alıyor. Başta Tokat ili olmak üzere Bölge gastronomi açısından önemli bir potansiyeli barındırıyor. Pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış ve bu zenginliğini mutfak kültürüne fazlasıyla yansıtmış olan Tokat, geçen yıl UNESCO Yaratıcı Şehirler Ulusal Listesine gastronomi alanında dâhil oldu.
Anadoludakiler yaşatılıyor
Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA); Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yürüttüğü proje ve desteklerle Bölgenin yerel değerlerinin gün yüzüne çıkarılmasına, yaşatılmasına, doğru tekniklerle gelecek kuşaklara aktarılmasına aracılık ederken Teknik Destek Programı kapsamında da yerel paydaşlarıyla iş birlikleri geliştirerek, yöresel ürünlere coğrafi işaret tescili kazandırma çalışmalarını destekliyor.
Coğrafi işaret tescilli ürünlerin sayısının artırılması, bu ürünlerin önemli pazar değerine sahip olması ayrıca kırsal kalkınmaya aracılık eden kalkınma aracı olarak değerlendirilmesi bakımından da önem taşıyor.
Amasya'dan 24 ürün coğrafi işaret tescilli
Amasya ayva gallesi, Amasya baklalı dolması, Amasya beji mermeri, Amasya cevizli ballı baklavası, Amasya etli çiçek bamyası yemeği, Amasya kaypağı/Amasya piruhisi, Amasya keşkeği, Amasya kirazı, Amasya misket elması, Amasya patlıcan pehli, Amasya semaveri, Amasya sıkma tarhanası, Amasya toyga çorbası, Amasya unutma beni tatlısı, Amasya yanuç, Amasya yağlısı, Amasya çiçek bamyası, Amasya çöreği, burmalı Amasya çöreği, Gediksaray dokuması, Merzifon keşkeği, Suluova soğanı ile Yassıçal çuha dokumasının tesciline sahip Amasya ilinde son olarak 5 Ağustos 2024 tarihinde Merzifon dokumasının coğrafi işaret tescili alındı.
Amasya'nın; Amasya gömbesi, Amasya sakala çarpan çorbası, Amasya çatal çorbası, Amasya çatal çorbası, Amasya şehzade kebabı, tırtıl baklava ve ziyaret sini çöreğinden oluşan 7 ürünü için daha coğrafi işaret tescil başvurusu bulunuyor.
Alaca çılbır yemeği ve Alaca hingali tescili ile Çorum'da 19 ürün coğrafi işaret tescilli
Çorum ili kalitesi ve özgünlüğü Türk Patent ve Marka Kurumunca tescil edilen 19 adet coğrafi işaret tescilli ürüne sahip. Şehre ait Alaca borana yemeği, Alaca camili kilimi, Alaca cızlağı, Alaca mor soğanı/Alaca moru, Alaca yanıç böreği, Alaca yarma aşı, Kargı tulum peyniri, Oğuzlar cevizi, Çorum kuru mantısı, Çorum leblebisi, Çorum yırtma yemeği, İskilip dolması, İskilip Ramazan keşkeği, İskilip sirke salatası, İskilip tokmaklı kağnı, İskilip turşusu, İskilip çileği ve son olarak Alaca Belediye Başkanlığı tarafından tescil başvuru çalışmaları yürütülen 'Alaca çılbır yemeği' ve 'Alaca hingali' coğrafi işaret tescili aldı. Ürünlerin coğrafi işaret tescil belgeleri 24 Ağustos'ta, Türk Patent Kurumu Başkanı Prof. Dr. M. Zeki Durak tarafından Alaca Kaymakamı Engin Tok ve Belediye Başkanı Şerif Arslan'a takdim edildi.
İlin; Alaca gagala ekmeği, Alaca güveci, Alaca Ispanak mıklaması, Alaca ketesi, Alaca keşkeği, Alaca mercimekli bulgur pilavı, Alaca mercimekli kesme aşı, Alaca metezi, Alaca mıklama yemeği, Alaca ovmaç yemeği, Alaca pancarlı pide, Alaca pidesi, Alaca sarığı burma/sini bağlama tatlısı, Alaca sini mantısı, Alaca sini sarma/ bağlama böreği, Alaca sulu kızartma, Alaca sütlü aşı, Alaca sütlü un helvası, Alaca sıkma baklava/Alaca kocakarı gerdanı tatlısı, Alaca tirit yemeği, Baharatlı bayat dolması, Dodurga kapari turşusu, Kargı kirli saç kebabı, Kargı soğan gallesi, Kargı sırık kebabı, Kışlacık pırasası, Laçin kızılca armudu, Osmancık beyaz altın / Osmancık pırlanta pirinci / Osmancık pirinci, Osmancık kapari turşusu, Osmancık malak tatlısı, Osmancık pidesi / Osmancık pancarlı pide, Osmancık pirinci, Osmancık pirinç pilavı, Osmancık yaprak içi yemeği, Osmancık yırtmaç yemeği, Çorum has baklavası, Çorum simidi, Çorum su böreği, Çorum şekerlemesi, İskilip gül baklavası olarak 42 ürününün tescil işlemleri ise devam ediyor.
Samsun'un 17 ürününe coğrafi işaret tescili
Samsun'un; Bafra kaymaklı lokum, Bafra nokulu, Bafra pidesi, Bafra zembili, Salıpazarı kestane balı, Samsun kaz tiridi, Samsun simidi, Terme pidesi, Vezirköprü semaveri, Vezirköprü Susuz bezi, Vezirköprü Tahtaköprü kilimi, Yakakent mantısı, yumurta topuk Çarşamba ayakkabısı / Çarşamba ayakkabısı, Çarşamba keşkeği, Çarşamba kıvratması, Çarşamba pidesi, Çarşamba sekiz köşe kasketi / Çarşamba kasketinden oluşan 17 ürününün coğrafi işaret tescili alınmış durumda.
Başvuru aşamasındaki Alaçam kapaklı pidesi/Alaçam pidesi, Bafra kapya biber, Bafra pirinci, Samsun manda pastırması, Tekkeköy patlıcan inciri, Çarşamba kıl biberin tescil sürecinin tamamlanmasıyla ilin tescilli ürün sayısı 23'e yükselecek.
Tokat'ta 21 adet coğrafi işaret tescilli ürün bulunuyor
Tokat ilinde coğrafi işaret tescilli 21 adet ürün bulunuyor. Bu ürünlerden Tokat bileziği / Tokat mengil kolluğu, Tokat ekmeği, Tokat perpereli küpesi / Tokat pırpırlı küpesi, Tokat yağlısı, Tokat çöreği, Tokat honçası, Tokat bez sucuk, Reşadiye kırmızı peşik turşusu, Reşadiye hamam kesesi, Erbaa katmeri ve son olarak Tokat üzüm tarhanası olmak üzere 11 tanesinin tescili OKA Teknik Destek Programı kapsamında dosyaları hazırlatılarak alındı. Süreci devam eden Tokat Madımak konservesi, Tokat tavası, Tokat keşkeği ve Tokat batı coğrafi işaret başvuru dosyaları da OKA desteğiyle hazırlandı.
Tokat tatlı üzüm tarhanası, 15 Mart 2023 tarihinden itibaren korunmak üzere 09 Temmuz 2024 tarihinde 'mahreç işareti' türünde tescillenerek Tokat ilinin 21'inci coğrafi işaret tescilli ürünü oldu. Narince çeşidi beyaz üzümden elde edilen şıraya ince buğday kırması (düğü) ve pekmez toprağı olarak adlandırılan kalsiyum karbonat ilave edilip kaynatılması ve kurutulmasıyla elde edilen, şehrin mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olan bu geleneksel lezzet, Tokat'ta atıştırmalıklar arasında yer alıyor.
Tokat'ın tescilli diğer ürünleri; Erbaa narince bağ yaprağı, Niksar cevizi, Tokat karayaka kuzu eti, Tokat kebabı, Tokat narince salamura asma yaprağı, Tokat yazması, Turhal yoğurtmacı, Zile beji mermeri, Zile kömesi, Zile pekmezi şeklinde iken başvuru aşamasındaki ürünleri ise; ak zambak reçeli, Gökal sırık şeker fasulyesi, mis zambak kolonyası, Nebi köyü kaşık bebekleri, Tokat aynalı çarık, Tokat biberi, Tokat dive dokuma, Tokat kızık kilimi, Tokat narince üzümü, Tokat tahta baskı kalıbı, Tokat yassı soğanı, Tokat Yeşilyurt kocabaş tatlısı, Tokat iğne oyalarından oluşuyor.
