Mersin'in Erdemli ilçesinde açıkta yetiştirilen coğrafi işaret tescilli 'Erdemli muzu'nun laboratuvar ortamında doku kültürüyle hastalıklardan arındırılmış fideleri yetiştirildi. Lokal bölgede yetiştirilebilen ürünün yaygınlaştırılmasının yanında minimum alandan maksimum verim elde edilerek üreticilere daha fazla kazanç getirmesi hedefleniyor.
Erdemli İlçe Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü, Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ve Erdemli Ticaret ve Sanayi Odası'nın birlikte yürüttüğü projeler ile coğrafi işaretli Erdemli Muzu'nun üretim alanı hem yaygınlaştırılıyor, hem ürün geliştirilirken, veriminin attırılarak üründen daha fazla gelir elde edilmesi için çalışmalar sürdürülüyor. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü'nün ileri teknoloji laboratuvarcılarında ürünün doku kültürüyle fideleri yetiştirilerek, üreticilere fideler ücretsiz dağıtıldı. Ardından fideler tarım alanlarında toprakla buluşturuldu.
'Doku kültürüyle ürettiğimiz fideleri üreticilerimizin hizmetine sunduk'
Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Mustafa Ünlü doku kültürüyle hastalıklardan arındırılmış fideler ürettiklerini belirterek, 'Erdemli İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile beraber yürüttüğümüz proje çerçevesinde bizde çiftçilerimize sağlıklı, biyotik ve abiyotik streslere dayanıklı, Erdemli muzu fidesi üretmek için doku kültürü laboratuvarımızda çalışmalara başlamıştık. Bu çalışmalar sonucunda projede öngördüğümüz şekilde fidelerimizi elde ettik. Fidelerimizi herhangi bir hastalık ve zararlı bulaşı olmayan doku kültürü fidesi olarak ürettik ve üreticilerimizin hizmetine sunduk. İleriki yıllarda Erdemli muzunun daha fazla yaygınlaşması için daha ileri projeler yapmaya devam edeceğiz' dedi.
'Üreticimiz açısından maliyet düştü'
Doku kültürüyle fide üretiminin maliyeti de düşürdüğünü ifade eden Ünlü, 'Bir takozdan 50-60 tane bazen en fazla 100 tane fide elde edilirken, bir tane takozdan doku kültürüyle binlerce fide elde edilmekte. Bu da fide maliyetini üreticimiz açısından düşürmekte. Biz klasik şekilde üretilmiş fideleri zaten tavsiye etmiyoruz. Bahsettiğimiz gibi toprak kaynaklı patojenlerin bulaşığının yayılmasından dolayı hiçbir şekilde klasik fideyi tavsiye etmemekteyiz' diye konuştu.
'Minimum alandan maksimum verim alınmasını amaçlıyoruz'
Erdemli İlçe Tarım ve Orman İlçe Müdürü Mesut Yıldız, yürütülen çalışmalarla minimum alandan maksimum verim hedeflediklerine değindi.
Yıldız, 'Erdemli muzu Erdemli ilçemizin iklimine uygun, lokal bölgede yetişen bir çeşit. Genellikle lezzet olarak şeker oranı düşük ve diyabet hastalarınca bolca tercih edilen bir çeşit. Biz de bu Erdemli muzumuzun yöresel olarak bölgemizde yetişen çok kıymetli olan bu muzun ekiliş alanlarının arttırılmasıyla ilgili çalışmalar yaptık. 2023 yılında minimum alandan maksimum verim alınması amacıyla Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ile birlikte bir proje hazırladık. Proje çerçevesinde doku kültüründen üretilmiş muz fideleri, 880 adet muz fidesi üretimini gerçekleştirdik. Bu projenin bütçesi bakanlığımız eğitim yayım daire başkanlığı tarafından karşılandı. Doku kültürüyle üretilen fideler hastalıktan ari oluyor. Toprakta bulunan nematod ve benzeri virüs ve bakterilerden ari oluyor. Yani minimum alanda maksimum verim sağlanabiliyor. Bu proje ile üretim alanlarının genişlemesi, ekmiş olduğumuz alanlarda maksimum verim alarak üreticilerimizin ekonomik olarak bütçesine katkı sağlamayı hedefledik' şeklinde konuştu.
Proje ortaklarından Erdemli Ticaret ve Sanayi Odası yönetim kurulu üyesi Kamil Yeşilyurt ise, 'Dedik ki önce biz bunu bir markalaştıralım, sonra bunu daha nasıl verimli hale getirebiliriz diye bunun çalışmasını yaptık. Ve yeni bir fide haline dönüştürüldü. Daha verimli hale getirildi. Muzumuzu deneme amaçlı tarlamıza dikmiş olduk. Bereketli bir şekilde muzların yetişeceğini ümit ediyoruz. Eğer yetişirse Erdemli'de ciddi bir gelir elde edileceğini de ümit ediyoruz. Tarımcılara, çiftçilere örnek olacağını da düşünüyoruz' diye konuştu.