2022 yılı pirinç piyasası yetiştirenin de satanın da yüzünü güldürdü. Çeltik alım fiyatlarının üreticilerinin yüzünü güldürmesi nedeniyle üretimden vazgeçen birçok üreticinin 2023 yılında tekrar üretim faaliyetine girmesine teşvik eden fiyatlar karşısında pilav severlerin iyi muhasebe yapması gerekecek!
10 adet çeltik işleme fabrikası bulunmasıyla sanayi anlamında büyük bir ekonomik değerin söz konusu olduğu Terme'de, Dünyaca ünlü Terme Pirinci'nin tarladan sofraya olan öyküsünü, hikayenin başladığı yerden mutfağımıza ulaşmadan önce çeltikten pirince dönüşümünün yaşandığı Terme'deki çeltik fabrikalarına ve bir kısım üreticilere sorduk.
Gelecek yıl ne kadar olacağı şimdiden belli
2022 yılı çeltik alım fiyatlarının bekledikleri gibi açıklanmasının büyük memnuniyet duyan Samsunlu çeltik üreticileri ve esnafı, bu yılki üretim miktarı ve çeltik fiyatının hem üreticisinin hem de esnafının yüzünü güldürdüğünü, bunun da gelecek yıllarda Terme'de pirinç ekimini artıracağı görüşünü dile getiriyor. Birçok kişi, mevsim şartlarının iyi gitmesi durumunda üretime ara veren birçok çeltik üreticisinin gelecek yıl üretime başlayacağını belirtiyor.
Türk mutfağının vazgeçilmez lezzeti pilavı doya doya yiyebilecek miyiz? Fiyatı ne olacak? Üreticinin ve satıcısının yüzünü güldüren pirinç, alım gücünün yükselmesini bekleyen pilav severler yüzünü ne zaman gülecek?
"Çiftçi vazgeçmişti ama, para ettiğini görünce üretime dönecek"
Fındıktan sonra bölgenin en meşhur ürünlerinden birisi olan pirincin çok sayıda ailenin geçim kaynağı olduğu Samsun'un terme ilçesinde, üretimde faaliyetinde girdi maliyetlerinden ötürü geçen yılara göre üretimin düştüğü ve birçok üreticinin üretimden vazgeçtiği ve başka alanlara yöneldiğini ifade ediliyor.
Terme yöresinde siyah pirinç üretimi yapan ancak zahmetli olduğu için bu cinsin üretimine ara veren Murat Gümüş, geçen yıllara göre üretici miktarının az olduğu Terme'de buna ek olarak denize yakın bölgelerde deniz suyundaki tuz nedeniyle üretimin etkilendiğini, bu durumun kaliteyi ve üretim miktarını etkilediğini söyledi. Gümüş, üreticinin maliyet hesabı yaparak bu işe girdiğine değindi.
Sağlıklı su verilmediğinden dolayı bu yıl kısmen üretim kaybının yaşandığını belirten pirinç fabrikası sahibi Ahmet Şevket Karaçuha, bu durumun çeltik üretimin gerçekleştirildiği arazinin kalite sorununu ortaya çıkardığını söyledi. Bir çeltik üretiminin gerçekleştirildiği arazinin her şeyden önce bütün eksikliklerinin giderilip üretimin başından sonuna kadar ürün için oluşabilecek olumsuzlukları engelleyebilecek potansiyele sahip olması gerektiğini vurgulayan Karaçuha, daha çok kaliteli üretim için çiftçinin desteklenmesi gerektiğini söyledi.
Üretici açısından makul olan fiyatların satışa aynı şekilde yansımadığını belirten pirinç fabrikası işletmecisi Temel Adalı ise, "Devlet yükse fiyat açıkladı. Biz bu fiyattan aldığımız için TMO'nun ayrıca almasına gerek yok. Üretici bu fiyattan memnun oldu ancak toptan ve perakende satışının gerçekleştirildiği noktalarda aynı memnuniyet henüz yerleşmedi" diye konuştu.
Termeli çeltik üreticisinin altın dönemini yaşadığını belirten İbrahim Karaçuha ise, çeltik alım fiyatlarının açıklanmasından sonra devletin 1 TL daha bu fiyatın üzerine ekleme yaptığını vurgulayarak, "Fiyatlarlar geçen seneki gibi olsaydı, kimse çeltik üretimi yapmazdı. Yüksek fiyat üreticiyi bu yıl memnun etti ama bu fiyatlar da aynı zamanda tüketiciye yansıyacak. Bu durum gelecek seneki üretimin artmasına neden olur" ifadelerine yer verdi.
Son 30-40 senede çeltik üretiminin yüzde 100 artığını belirten İbrahim Karaçuha pirincin Türk insanının mutfak kültüründe temel bir tüketim maddesi haline geldiği belirterek, daha çok üretim ve kaliteli üretime ihtiyaç olduğuna dikkat çekti.
Çeltik kaliteye göre 14-15 TL, Pirinç ise toptan fiyatına kilosu 25 TL'den satılıyor.
Öte yandan sezonun ilk hasadının yapılmasının ardından çeltik üreticilerinin ürünlerini işlemeye başlayan ve aynı zamanda kendileri de bir üretici olan, çeltik fabrikası sahipleri üreticiden 14-15 liraya aldıkları çeltiği gerekli olan fabrikasyon işlemlerinin ardından pirinç olarak 25 TL olarak toptan fiyata satışını gerçekleştiriyor.