Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanı Ersoy Metin, Türkiye'nin enerji verimliliği için 10 milyar 900 milyon dolarlık yatırım yapılacağını söyledi.
Kaynak Verimliliği ve Yönetim Danışmanlığı teması kapsamında Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (KUZKA) tarafından düzenlenen seminerler serisinin beşincisi, 'Enerji Verimliliği Destekleri-Verimlilik Artırıcı Projeler (VAP)' başlığıyla çevrim içi ortamda gerçekleştirildi. Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı ile Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı iş birliğinde gerçekleştirilen seminerde enerji verimliliği desteklerini anlatan Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanı Ersoy Metin, Kastamonu, Çankırı ve Sinop'ta faaliyet gösteren işletmeleri yeni düzenlemelerle daha da kolaylaştırılan enerji desteklerinden yararlanmaya davet etti. Enerji Verimliliği Destekleri-Verimlilik Artırıcı Projeler (VAP) seminerine üç ilden çok sayıda kamu kurumu ve özel sektör temsilcisi katıldı. Seminerde Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanı Ersoy Metin, enerji verimliliği destekleri ve verimlilik artırıcı projeler konusunda bir sunum yaptı.
Seminerin açılışında ajansın 'Kaynak Verimliliği ve Yönetim Danışmanlığı' faaliyetlerine ilişkin açıklamalarda bulunan Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Serkan Genç, 'Kalkınma ajansları olarak 2020 ve 2021 yıllarında ilan edilen 'Kaynak Verimliliği' teması kapsamında çalışmalar yürütmekteyiz. 2020 yılında yönetim danışmanlığını da faaliyetlerimize ekleyerek öncelikli konularımız arasına aldık. Bu amaçla bu iki konuyu birleştiren bir teknik destek programını ocak ayı itibariyle ilan etmiştik. Şu anda da proje başvurularını almaya devam ediyoruz' dedi.
Yaklaşık 11 milyarlık dolarlık yatırım yapılacak
Seminerde enerji verimliliği çalışmaları ve devlet destekleri hakkında bilgilendirme sunumu yapan Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanı Ersoy Metin ise 'Ülkemizdeki enerji verimliliği çalışmaları 1980'li yıllara dayanmaktadır. Enerji verimliliği çalışmalarının temelini ise 2007 yılında yayınlanan 'Enerji Verimliliği' kanunu oluşturuyor. Kanun sonrasında 2012 yılında Enerji Verimliliği Strateji Belgesi yayınlandı. Yol haritası şeklinde ancak bu çok alanı kapsadığı için uygulanma imkanı olmadı. Bunun içinde sanayi, konut, ulaştırma, kamu ve tarım sektörü gibi enerjinin tüketildiği çok farklı disiplinler yer alıyor. Ardından 2017 ve 2023 yıllarını kapsayan başka bir enerji verimliliği yol haritası eylem planı hazırlandı. 2023 yılındaki ülke olarak hedefimiz birincil enerji tüketimini yüzde 14 azaltmak. Bunun için 5 tematik alanda, 55 eylem planlandı. Bu eylemler sonucunda 23 milyon Ton Eşdeğer Petrol (TEP) enerji tasarrufu sağlanması ön görülüyor. Bu tasarrufun sağlanması için de 10 milyar 900 milyon dolar doğrudan enerji verimliliği yatırımının yapılmasını öngörüyoruz' dedi.
'Enerji verimliliği projeleri 5. bölge teşviklerinden faydalanıyor'
Eylem planı kapsamında sektörlere yönelik enerji verimliliği projelerine destek sağladıklarını kaydeden Metin, 'Şu aşamada devlet destekleri ve hibe destekleri sadece imalat sanayi tesislerine yönelik uygulanmaktadır. Diğer alanlarda bakanlığımız tarafından destekler sağlanmamaktadır. Bakanlığımız tarafından 'Verimlilik Artırıcı Proje ve Gönüllü Anlaşma Destek Mekanizmaları' uygulanmaktadır. Bununla birlikte 2014 yılında yayınlanan bakanlık kurulu kararıyla yayınlanan imalat sanayi tesislerinde enerji verimliliği yatırımları 5. Bölge teşviklerinden faydalanmaktadır. Bu desteklerden orta ve büyük işletmeler diye tabir ettiğimiz yıllık enerji tüketimi 500 TEP üzeri olan işletmeler yararlanabiliyor. Küçük işletmelere yönelik ise KOSGEB destekleri mevcuttur. Bu destekler kapsamında enerji verimliliği alanında eğitim, etüt ve proje hazırlama destekleri sunulacaktır. KOSGEB ile bu desteklere yönelik çalışmalarımız ise devam etmektedir' diye konuştu.
'Kamu ve sanayi sektörüne enerji verimliliği kredi desteği'
200 milyon dolarlık kredinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kamu binalarına yönelik kullandırıldığını söyleyen Metin, 'Destekler kapsamında Dünya Bankası tarafından üç banka aracılığıyla Türkiye'de kamuda enerji verimliliğine yönelik çeşitli kredi destekleri sağlanmaktadır. Bu kapsamda 200 milyon dolarlık kredi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kamu binalarına yönelik kullandırılmaktadır. Bunun yanında özel bankalarımızın sunduğu eko kredi olarak da bilinen yalıtım destek kredileri sunulmaktadır. Bu desteklerden sanayi sektörü de 5. Bölge destekleri kapsamında yararlanabilmektedir. Bakanlığımızın 2019 yılında yapmış olduğu verimlilik artırıcı proje ve gönüllü anlaşma destek mekanizmalarında kanun değişikliğiyle 'Verimlilik Artırıcı Proje' destek miktarı 300 bin liradan, 1 milyon 500 liraya yükseltildi. 'Gönüllü Anlaşma Destek' miktarını ise 200 bin liradan 1 milyon liraya çıkarıldı. Bin TEP olan işletme enerji tüketim miktarı ise 500'e düşürüldü' şeklinde konuştu.
'Destek için şirketler, bakanlık veri tabanına kayıt yaptırmalı'
Enerji desteklerinden faydalanmak isteyen işletmelerin öncelikle bakanlığın veri tabanına kaydolmaları ve son üç yıla ait enerji tüketimlerini bildirmelerini istediklerini söyleyen Metin, 'Ayrıca bünyelerinde sertifikalı enerji yöneticisi atamaları gerekiyor. Bu yönetici mühendis olmalı, bu mümkün değilse bakanlığımız onaylı Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) şirketlerinden danışmanlık hizmeti alabilirler. Enerji verimliliği kapsamında ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Belgesini yaygınlaştırmak amacıyla desteklerden faydalanmak isteyen işletmelerden bu enerji yönetim sistemi belgesine sahip olmalarını istiyoruz' ifadelerini kullandı.
'5 milyon liraya kadar enerji verimliliği projelerine destek'
Metin, sözlerini şöyle noktaladı:
'Desteklerimizden yararlanmak isteyen imalat sanayi sektörü işletmelerimizin yıllık 5,5 milyon saat elektrik saat tüketime sahip olmaları gerekiyor. Şirketler, enerji verimliliği danışmanlık şirketlerine hazırlatmış oldukları yatırım proje bedelinin en fazla 5 milyon liralık kısmına destek alabilirler. Bu kapsamda mevcut tesislerinde enerji verimliliği ekipman ve sistem kullanımı, yalıtım, rehabilitasyon, proses düzenleme gibi yollarla gereksiz enerji kullanımının ve kaçaklarının önlenmesi veya en aza indirilmesi, atık ısının geri kazanılması, kojenerasyon sistemleri ve atık ısıdan elektrik enerjisi üretimi gibi projelerine yüzde 30'una, 1 milyon 500 bin lira destek sağlanmaktadır. Bir işletme aynı anda 5 projeyle başvuru yapabilir. Böylece 5 proje karşılığında 7 milyon 500 bin lira destek alabilir. Bu projelerin desteklenebilmesi için bakanlık tarafından yetkilendirilen enerji verimliliği danışmanlık şirketleri tarafından hazırlanması gerekir. Bu projelerin hazırlanması da dahil yerinde inceleme ve yatırım bedeli hibe desteği kapsamında karşılanmaktadır. Bunların tamamı 5 milyon liralık proje bütçesini aşmamalıdır. Projeler iki yıl içinde tamamlanması gerekiyor. Daha önceden dönemsel alınan başvurular, yapılan düzenlemeyle yıl içerisinde sürekli hale getirilmiş durumdadır. Şirketler proje başvurularını Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı'mızın web sitesi üzerinden online olarak da yapma imkanı sağlandı'