Çalışan anneler doğum yaptıktan sonra bir müddet iş hayatından uzak kalıyor. Binlerce anne için erken emeklilik fırsatı bulunuyor.
Kadın çalışanların bir çoğu doğum yaptıktan sonra çocuklarının bakımı için iş hayatından uzak kalıyor. Böylece hem emeklilikleri gecikiyor hem de prim gün sayıları azalıyor.
Bu mağduriyeti gidermek için yasalarımız kadınlar için doğum borçlanması hakkı tanıyor.Anneler 1 çocuk için 2 yıllıkprim kazanıyor. 3 çocuğa kadar borçlanma yapabilen anneler, 6 yıllık avantaj elde ediliyor.
1. KİMLER HAK SAHİBİ?
Hangi kurumdan olursa olsun bütün kadın çalışanlar, yani SSK'lı olanlar, kendi işini yapan Bağ-Kur'lular ve memur olan anneler doğum borçlanması yapabiliyor. İsteğe bağlı sigorta ödeyerek Bağ-Kur'lu olanlar da doğum borçlanması yapabilir..
2. PRİM ŞARTI VAR MI?
Bir prim şartı bulunmuyor. Ancak borçlanma yapabilmek için doğumların ilk sigortalı olunan tarihten sonra gerçekleşmesi gerekiyor. Yani sigorta olmadan önce dünyaya gelen çocuklar için böyle bir borçlanma imkanı tanınmıyor. Ayrıca çocuğun sağ olması gerekiyor. Doğduktan sonra bir müddet yaşayan çocuklar için yaşadığı süre kadar borçlanma yapılabiliyor. Staj ya da çıraklık sigortasından sonraki doğumlar da borçlanılabiliyor.
3. HANGİ SÜRELERİ KAPSIYOR?
Borçlanma yapılması için o sürelerde çalışılmaması, yani primlerinin ödenmemiş olması gerekiyor. Eğer doğumdan sonra çalışmaya başladıysanız, o süreler borçlanılamıyor.
4. NE KADAR SÜRE İÇİN YAPILIYOR?
Her çocuk için 720 gün, yani 2 yıl prim kazanılıyor. Çocuğun doğumundan sonraki 2 yıl çalışılmamışsa, bu süre borçlanma ile kapatılabiliyor ve primler emeklilik hesabında kullanılıyor.
5. ANNENİN AVANTAJI NEDİR?
Kadınlar çalışmadıkları günleri çalışmış gibi hem de toplu olarak satın almış olur. Böylece 3 çocuğu olan bir anne 6 yıllık, yani 2160 günlük primi çalışmadan satın alıp emeklilik hesabında kullanabilir..
6. EMEKLİLİK ÖNE ALINIYOR MU?
Yılını ve yaşını doldurmuş bir annenin 2160 gün primi eksikse ve 3 doğumu varsa 6 yıl çalışıp prim ödemesi gerekir. Ancak doğum borçlanması sayesinde 6 yıllık primi toptan öder ve 6 yıl erken emekli olabilir.
7. NE ZAMAN YAPILMALI?
Emeklilik yaşınızın dolmasına kısa süre önce yapılması uygundur. Çünkü bu tarihe kadar çalışıp prim tamamlanabilir. Ancak emeklilik yaşınızın gelmesine rağmen priminiz eksikse borçlanabilirsiniz.
8. DAHA AZ SÜRE BORÇLANILIR MI?
Evet. 2 yıllık boşluğunuz olsa bile eğer daha az prim gününe ihtiyacınız varsa o kadar borçlanabilirsiniz.
9. NE KADAR ÖDENİR?
Doğum borçlanması brüt asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. En az tutar bu yıl için aylık bin 144 lira. Üst limit ise bunun 7.5 katı.
10. EVLAT EDİNEN DE YAPABİLİR Mİ?
2 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın sigortalılar da doğum borçlanması yapabilir. Diğer yandan, evlat edinilen çocuğu doğuran annenin de doğum borçlanması yapma hakkı bulunmaktadır. Evlat edinilen çocuğu doğuran anne doğumdan evlatlık verildiği süreye kadar borçlanır..