Samsun'un Kavak ilçesinde Türklerin İslamiyet'ten önceki inanışlarına ait izler halen yaşatılıyor. Özellikle ilçeye bağlı Türkmenlerin yoğunlukla yaşadığı bölgelerde bu izlere rastlanıyor.
Kavak Yaşar Doğu Mesleki ve Anadolu Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni Niyazi Altun, ilçede Orta Asya Türklüğünün tarihi değerlerinin izlerine rastlandığını, kendisinin ve gönüllü öğrencilerinin bu ürünleri kaybolmadan toplamak için gönüllü olarak çalıştığını söyledi. Niyazi Altun, 'Orta Asya Türklüğü için büyük öneme sahip olan ağaç motifi/ağaç kültürünün en güzel örneklerinden biri olan 'helva pelidi' ilçeye bağlı Koçalan Mahallesi ile Seyit Ali Mahalleleri arasında bulunmaktadır. Bir nevi dilek ağacı özelliği gösteren bu ağaç İslam kültürüyle de yoğrularak halk hekimliğinin güzel bir örneği şeklini almış. Günümüzde deri ve zührevi hastalıklardan biri kabul edilen temre (Yöre ağzında temröğ) hastalığının kutsal addedilen ağaç ziyaret edilip gerekli ritüeller yerine getirildiğinde bu rahatsızlıktan kurtulabileceği, bu rahatsızlığın tedavi edilebileceği inancı halen geçerliliğini koruyor. Bu ve benzeri inanışlar Türlerin Orta Asya'dan getirdikleri inanışların Anadolu'daki en güzel örneklerini oluşturuyor. Türk destan ve efsanelerinde de önemli yere sahip olan ağaç motifinin burada güzel örneklerini görmek bizi mutlu etti. Elimizden geldiğince gönüllü olarak Kavak ilçemizin sözlü kültürünü toparlayıp bunların unutulmasını engelleyeceğiz. Kavak Türk halk edebiyatı açısından keşfedilmeyi bekleyen bakir bir bölge. Bizler ara ara gönüllü öğrencilerimizle sahada incelemeler yapıp bunları kayda alıyoruz. Amacımız halk edebiyatının önemli kalemlerini ilçemize çekmek. Bunu başarmak için elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz' dedi.
